Kɛndɛya maminali

Kô nɔghɔma ni nafama sâ’â i bɛssɛ ka i yɛrɛ lakanda bana nunu ma yɛ dɛ ka I tɛguɛ lakô safinɛ la wahati ni wahati kôssɛbɛ. A dɔghɔyara tchôgô tchôgô i tɛguɛ lakô ni bɔra ɲɛguin na ani jani I bɛ dumuni kɛla.

I kô lɔnghɔ-lɔn ani fana i dâ brɔssi shi saba tilɛ tilɛ.

Fari maminali lɔnghɔ-lɔn bî’î fari lakanda bana’w ma. I gara firakɛ yɔrɔ la ni ɲiiŋ bɛ ki dimi.

Bana tchâman bɛssɛ ka bali ni vaksinɛli yɛ. Vaksinɛli môghô tchâman la dɛ bâ’â kɛ jangarɔ tɔ’w bɛ dɔghɔya.

Swissi kɛndɛya ɲamôghô’w yɛ vaksinɛli laguɛlɛya nunu kô’w la (û dô’w fɛlɛ):

• Varissɛli
• Ribɛɔli/Ôrɛyon/ Ribɛɔliba
• Diftɛri/tɛtanɔssi/pɛrtussissi
• Poliomiɛliti

Ka bô Sida la, bana guɛrɛ’w bɛyɛn mîîn bɛssɛ ka massɔrɔn kanûn fɛ. I bɛssɛ ka I yɛrɛ lakanda ni yɛ prɛsɛrvativi kɛ kanûn kɛ wahati la. Mussô’w fan aka prɛsɛrvativi bɛ kɛlɛn.

Prɛsɛrvativi bɛssɛ ka sɔrɔn centri la wala i bûû san dɔctɔrɔ bara, farmassi la wala sipɛrimarshɛ wu kɔnɔ.

Nî’î bɛ tô ka sɛylan dɛ tah ka dɔrɔgu tah, I bɛssɛ ka jangarɔ ni massɔrɔn jɛli fɛ. Ô yâ’â kɛ, wahati bɛ'ɛ sɛylan sɛniman ni a kuralaman dɛ kɛ.

I gara firakɛ yɔrɔ la nî’î kɔnɔma dɔn. Firakɛla bâ’w bɛna lajɛ mîîn kaɲi’ma ani mîîn kakan ka dî’ma ani i fari fô i ka kɛndɛya bɛ mamina, ani fana û bɛna i ni dɔctɔrɔ dô’w yira ɲɔgɔn na.

I dɛ’ɛn’w samba kû fari lajɛ wahati ni wahati firakɛ yɔrɔ la. Firakɛ yɔrɔ la û bɛna hakili dî’ma i dɛ’ɛn’w ka balô tchôgô la ani a tɔpɔtɔ tchôgô. Ô dɛla, i dɛ’ɛn’w ka kɛndɛya bɛ mamina ani û buɲa tchôgô bɛ ɲa.